رابطه پاراسوشیال چیست؟
در عصر دیجیتال و رسانههای اجتماعی، روابط انسانی به شکلی نوین و متفاوت از گذشته دچار تغییر و تحول شدهاند. یکی از مفاهیم جدید در این حوزه، “رابطه پاراسوشیال” است. رابطه پاراسوشیال به تعاملات یکطرفهای اشاره دارد که فرد با شخصیتهای رسانهای مانند بازیگران، مجریان تلویزیونی، یوتیوبرها و حتی شخصیتهای مجازی برقرار میکند. این روابط با وجود یکطرفه بودن، تاثیرات عمیقی بر ذهن و رفتار افراد دارند.
اهمیت شناخت و درک رابطه پاراسوشیال
شناخت و درک رابطه پاراسوشیال از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا این نوع روابط بر سلامت روانی و اجتماعی فرد تاثیرگذار هستند. افرادی که درگیر این نوع روابط میشوند، ممکن است احساسات واقعی مانند عشق، تعلق خاطر و حتی افسردگی را تجربه کنند. از این رو، بررسی دقیق این پدیده میتواند به ما کمک کند تا بهتر بفهمیم چگونه رسانهها و شخصیتهای رسانهای میتوانند بر ذهن و احساسات ما تاثیر بگذارند.
اهداف مقاله و سوالات مورد بررسی
این مقاله با هدف بررسی دقیق مفهوم رابطه پاراسوشیال، علل و عوامل ایجاد آن، و تأثیرات مثبت و منفی آن بر فرد و جامعه نگاشته شده است. در این مقاله، به سوالات زیر پاسخ داده خواهد شد:
- رابطه پاراسوشیال چیست و چگونه تعریف میشود؟
- چه عواملی موجب ایجاد این نوع روابط میشوند؟
- تاثیرات مثبت و منفی رابطه پاراسوشیال بر فرد و جامعه چیست؟
- چگونه میتوان از تأثیرات منفی این روابط کاست و از آنها به صورت مثبت بهره برد؟
با بررسی این سوالات، سعی خواهیم کرد تا به درک جامعتری از رابطه پاراسوشیال برسیم و راهکارهایی برای مدیریت بهتر این نوع روابط ارائه دهیم. این مقاله میتواند به افرادی که درگیر این نوع روابط هستند کمک کند تا بهتر بتوانند احساسات و تجربیات خود را مدیریت کنند و از تاثیرات منفی آن بر زندگی خود بکاهند.
تعریف رابطه پاراسوشیال
تعریف دقیق رابطه پاراسوشیال
رابطه پاراسوشیال (Parasocial Relationship) به تعاملات یکطرفهای اشاره دارد که فرد با شخصیتهای رسانهای مانند بازیگران، مجریان تلویزیونی، یوتیوبرها، اینفلوئنسرهای شبکههای اجتماعی و حتی شخصیتهای مجازی برقرار میکند. این روابط معمولاً از طریق رسانهها شکل میگیرند و فرد احساس میکند که با این شخصیتها یک رابطه عمیق و معنادار دارد، در حالی که شخصیت رسانهای هیچ آگاهی از وجود فرد ندارد و ارتباط مستقیمی با او ندارد.
رابطه پاراسوشیال زمانی شکل میگیرد که فرد به طور مکرر محتوا و فعالیتهای یک شخصیت رسانهای را دنبال میکند و به تدریج احساس میکند که با آن شخصیت آشنا و نزدیک است. این احساسات میتواند به تدریج به سطحی از علاقه، تعلق خاطر و حتی عشق تبدیل شود. در این نوع روابط، فرد ممکن است احساس کند که شخصیت رسانهای دوست یا همدم او است و به این ترتیب، رابطهای یکطرفه و خیالی را تجربه کند.
تفاوتها و توضیح مفاهیم مرتبط
رابطه پاراسوشیال با چند مفهوم مرتبط در حوزه روانشناسی و ارتباطات اجتماعی تفاوتهایی دارد که در ادامه به توضیح آنها پرداخته میشود:
- رابطه اجتماعی (Social Relationship): روابط اجتماعی به تعاملات دوطرفهای اشاره دارد که بین افراد واقعی شکل میگیرد و در آن هر دو طرف از وجود یکدیگر آگاهی دارند و به تبادل اطلاعات و احساسات میپردازند. در مقابل، روابط پاراسوشیال یکطرفه هستند و شخصیت رسانهای از وجود فرد آگاه نیست.
- رابطه خیالی (Imaginary Relationship): روابط خیالی به تخیلات و تصورات فرد درباره رابطهای غیرواقعی با شخصیتی خیالی یا واقعی اشاره دارد. در روابط پاراسوشیال، فرد با شخصیتهای واقعی رسانهای که در دنیای واقعی وجود دارند، ارتباط برقرار میکند، اما این ارتباط به طور مستقیم و دوطرفه نیست.
- ارتباطات همزیستی (Symbiotic Communication): این نوع ارتباطات به تعاملات دوطرفهای اشاره دارد که در آن هر دو طرف از حضور یکدیگر بهره میبرند. در مقابل، روابط پاراسوشیال به نفع یکطرفهای است که فقط فرد از آن بهرهمند میشود و شخصیت رسانهای تأثیری در این رابطه ندارد.
- وابستگی عاطفی (Emotional Dependency): وابستگی عاطفی به حالتی اشاره دارد که فرد به شدت به دیگری وابسته است و از نظر عاطفی به او نیاز دارد. در روابط پاراسوشیال، این وابستگی به شخصیتی رسانهای که هیچ تعامل واقعی با فرد ندارد، شکل میگیرد.
با توجه به تفاوتهای مذکور، میتوان گفت که روابط پاراسوشیال نوعی از تعاملات یکطرفه و خیالی است که از طریق رسانهها شکل میگیرد و تأثیرات عمیقی بر احساسات و رفتارهای فرد دارد. فهم دقیق این مفهوم میتواند به ما کمک کند تا بهتر بتوانیم تأثیرات آن را درک کرده و راهکارهای مناسبی برای مدیریت این نوع روابط ارائه دهیم.
انواع رابطه پاراسوشیال
معرفی انواع مختلف رابطه پاراسوشیال
روابط پاراسوشیال میتوانند به چندین نوع تقسیم شوند که هر یک دارای ویژگیها و تأثیرات خاص خود هستند. در ادامه به معرفی و توضیح هر نوع رابطه پاراسوشیال پرداخته میشود:
- رابطه پاراسوشیال اجتماعی (Social Parasocial Relationship):
این نوع از روابط پاراسوشیال زمانی شکل میگیرد که فرد احساس میکند که با شخصیتهای رسانهای در شبکههای اجتماعی یا برنامههای تلویزیونی ارتباط اجتماعی برقرار کرده است. این نوع روابط میتواند شامل تعاملات متداول و دیدن مداوم محتوای تولید شده توسط شخصیتهای محبوب باشد.
مثال: فردی که هر روز ویدیوهای یک یوتیوبر خاص را تماشا میکند و در بخش نظرات با دیگر طرفداران به تبادل نظر میپردازد، یک رابطه پاراسوشیال اجتماعی برقرار کرده است.
- رابطه پاراسوشیال اعتماد اجتماعی (Trust-based Parasocial Relationship):
در این نوع رابطه، فرد به شخصیت رسانهای اعتماد میکند و احساس میکند که اطلاعات و نظرات او قابل اطمینان و معتبر هستند. این اعتماد میتواند در زمینههای مختلفی از جمله توصیههای محصول، راهنماییهای زندگی و یا اطلاعات علمی باشد.
مثال: فردی که به توصیههای پزشکی یک پزشک معروف در تلویزیون یا رسانههای اجتماعی اعتماد میکند و بر اساس این توصیهها اقدامات درمانی انجام میدهد.
- رابطه پاراسوشیال تعلق اجتماعی (Affiliation-based Parasocial Relationship):
این نوع از رابطه پاراسوشیال زمانی شکل میگیرد که فرد احساس میکند که به یک گروه یا جامعه خاص تعلق دارد که توسط شخصیت رسانهای هدایت میشود. این احساس تعلق میتواند به ایجاد هویت گروهی و ارتباطات اجتماعی جدید منجر شود.
مثال: طرفداران یک گروه موسیقی که به طور منظم کنسرتهای آنلاین و رویدادهای مجازی گروه را دنبال میکنند و در گروههای هواداری در شبکههای اجتماعی فعالیت دارند.
- رابطه پاراسوشیال عاطفی (Emotional Parasocial Relationship):
در این نوع رابطه، فرد به شخصیت رسانهای احساسات عمیق عاطفی مانند عشق، دوست داشتن یا احترام دارد. این احساسات میتواند به سطحی از علاقه و توجه ویژه نسبت به شخصیت رسانهای منجر شود.
مثال: فردی که به شدت تحت تأثیر بازیگری یک بازیگر سینما قرار گرفته و احساس میکند که با شخصیتهای ایفاکرده توسط او رابطه عاطفی دارد.
- رابطه پاراسوشیال تحصیلی (Educational Parasocial Relationship):
این نوع از رابطه پاراسوشیال زمانی شکل میگیرد که فرد از شخصیت رسانهای به عنوان منبع آموزشی و اطلاعاتی استفاده میکند و احساس میکند که با او در حال یادگیری و رشد است. این نوع رابطه میتواند در حوزههای مختلفی از جمله علمی، فرهنگی و هنری شکل بگیرد.
مثال: دانشآموزی که ویدیوهای یک معلم آنلاین معروف را تماشا میکند و از طریق این ویدیوها مطالب جدید یاد میگیرد و احساس میکند که با این معلم یک رابطه پاراسوشیال تحصیلی برقرار کرده است.
توضیح هر نوع با مثالهای کاربردی
همانطور که مشاهده میشود، روابط پاراسوشیال میتوانند در زمینهها و شکلهای مختلفی ظهور کنند و هر یک دارای ویژگیها و تأثیرات خاص خود هستند. شناخت دقیق این انواع میتواند به ما کمک کند تا بهتر بتوانیم تعاملات خود با شخصیتهای رسانهای را مدیریت کرده و از تأثیرات مثبت و منفی آنها بهرهمند شویم.
عوامل و علل رابطه پاراسوشیال
بررسی عوامل روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی که تأثیرگذار بر رابطه پاراسوشیال هستند
روابط پاراسوشیال، همچون هر نوع رابطه دیگری، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارند که شامل جنبههای روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی میشوند. در ادامه به بررسی این عوامل میپردازیم:
- عوامل روانشناختی:
- نیاز به ارتباط: یکی از عوامل روانشناختی مهم در شکلگیری روابط پاراسوشیال، نیاز انسانها به برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی است. وقتی افراد احساس تنهایی میکنند یا در زندگی واقعی روابط اجتماعی قوی ندارند، ممکن است به شخصیتهای رسانهای روی آورند تا این نیاز خود را برآورده کنند.
- اعتماد و اعتبار: افراد به شخصیتهایی که در رسانهها میبینند، اعتماد میکنند و آنها را معتبر میدانند. این اعتماد میتواند به دلیل شخصیت جذاب، مهارتهای ارتباطی قوی، یا ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد باشد.
- تعلق و هویت: افراد به دنبال هویتیابی و احساس تعلق به گروهی خاص هستند. روابط پاراسوشیال میتوانند این نیاز را برآورده کنند، به ویژه اگر فرد احساس کند که بخشی از یک گروه هواداری یا جامعه آنلاین است.
- عوامل اجتماعی:
- نفوذ رسانهها: در دنیای امروز، رسانهها نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره افراد ایفا میکنند. شخصیتهای رسانهای به راحتی میتوانند وارد زندگی افراد شوند و تأثیرات عمیقی بر روی آنها بگذارند.
- فشارهای اجتماعی: افراد ممکن است تحت فشارهای اجتماعی قرار گیرند که به آنها انگیزه میدهد تا با شخصیتهای رسانهای ارتباط برقرار کنند. این فشارها میتوانند از سوی دوستان، خانواده یا جامعه به طور کلی اعمال شوند.
- تغییرات در سبک زندگی: تغییرات سریع در سبک زندگی و افزایش استفاده از رسانههای دیجیتال، نقش مهمی در ایجاد و تقویت روابط پاراسوشیال دارند. افراد به طور فزایندهای به دنبال راههایی برای ارتباط و تعامل از طریق پلتفرمهای آنلاین هستند.
- عوامل فرهنگی:
- ارزشهای فرهنگی: فرهنگ و ارزشهای اجتماعی نیز میتوانند تأثیرات مهمی بر روابط پاراسوشیال داشته باشند. در جوامعی که ارزشهای فردگرایانه قویتر است، افراد ممکن است به شخصیتهای رسانهای به عنوان منابع الهام و الگو نگاه کنند.
- تصورات و باورهای فرهنگی: باورها و تصورات فرهنگی در مورد نقشها و انتظارات اجتماعی میتوانند به شکلگیری روابط پاراسوشیال کمک کنند. برای مثال، در برخی فرهنگها، افراد به دنبال قهرمانان و شخصیتهای الهامبخش هستند که میتوانند به آنها کمک کنند تا با چالشهای زندگی خود مقابله کنند.
- نمادها و اسطورهها: فرهنگهای مختلف نمادها و اسطورههای خاصی دارند که میتوانند به عنوان مرجعهای پاراسوشیال عمل کنند. شخصیتهای رسانهای که نقشهای خاصی را بازی میکنند یا به عنوان نمادهای فرهنگی شناخته میشوند، میتوانند تأثیرات عمیقی بر افراد داشته باشند.
نقش باورها، ارزشها و انتظارات در تشکیل رابطه پاراسوشیال
باورها، ارزشها و انتظارات افراد نیز نقش مهمی در شکلگیری و تقویت روابط پاراسوشیال ایفا میکنند:
- باورها: باورهای افراد در مورد شخصیتهای رسانهای و نقش آنها در زندگی اجتماعی میتواند به شدت بر روابط پاراسوشیال تأثیر بگذارد. اگر افراد باور داشته باشند که شخصیتهای رسانهای میتوانند به آنها کمک کنند یا نقشهای مهمی در زندگی آنها ایفا کنند، احتمال ایجاد روابط پاراسوشیال بیشتر میشود.
- ارزشها: ارزشهای فردی و اجتماعی نیز میتوانند نقش مهمی در تشکیل روابط پاراسوشیال داشته باشند. برای مثال، اگر ارزشهای جامعه بر اهمیت ارتباطات اجتماعی و تعاملات انسانی تأکید داشته باشد، افراد ممکن است بیشتر به دنبال روابط پاراسوشیال باشند.
- انتظارات: انتظارات افراد از روابط پاراسوشیال نیز میتواند بر شکلگیری این روابط تأثیر بگذارد. اگر افراد انتظار داشته باشند که روابط پاراسوشیال به آنها کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند یا به اهداف خاصی دست یابند، این روابط ممکن است قویتر و پایدارتر شوند.
در مجموع، روابط پاراسوشیال تحت تأثیر عوامل روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارند و شناخت این عوامل میتواند به درک بهتر این روابط و تأثیرات آنها کمک کند.
اثرات و تأثیرات رابطه پاراسوشیال
تأثیرات مثبت و منفی رابطه پاراسوشیال بر فرد و جامعه
روابط پاراسوشیال میتوانند تأثیرات مثبت و منفی مختلفی بر افراد و جامعه داشته باشند. در ادامه به بررسی این تأثیرات میپردازیم:
تأثیرات مثبت
- افزایش احساس تعلق و ارتباط:
- روابط پاراسوشیال میتوانند به افراد کمک کنند تا احساس تعلق به یک گروه یا جامعه خاص داشته باشند. این احساس تعلق میتواند به خصوص برای افرادی که در زندگی واقعی روابط اجتماعی محدودی دارند، مفید باشد.
- الهامبخشی و انگیزه:
- شخصیتهای رسانهای میتوانند به عنوان الگوها و منابع الهام عمل کنند. دیدن موفقیتها و چالشهای این شخصیتها میتواند به افراد انگیزه بدهد تا اهداف خود را دنبال کنند و به موفقیتهای مشابه دست یابند.
- کاهش استرس و تنهایی:
- روابط پاراسوشیال میتوانند به کاهش استرس و تنهایی کمک کنند. ارتباط با شخصیتهای محبوب و شناخته شده میتواند به افراد احساس راحتی و آرامش بدهد.
- توسعه دانش و آگاهی:
- شخصیتهای رسانهای میتوانند به عنوان منابع اطلاعات و آموزش عمل کنند. این شخصیتها میتوانند اطلاعات مهمی را در زمینههای مختلف ارائه دهند و به توسعه دانش و آگاهی فردی کمک کنند.
تأثیرات منفی
- ایجاد توقعات غیرواقعی:
- روابط پاراسوشیال میتوانند منجر به ایجاد توقعات غیرواقعی در مورد زندگی و موفقیت شوند. مشاهده زندگیهای جذاب و بینقص شخصیتهای رسانهای ممکن است انتظارات غیرواقعی را در افراد ایجاد کند و به نارضایتی و ناامیدی منجر شود.
- افزایش انزوای اجتماعی:
- اگرچه روابط پاراسوشیال میتوانند احساس تعلق ایجاد کنند، اما ممکن است افراد را از برقراری روابط واقعی و معنادار با دیگران بازدارند. این مسئله میتواند به افزایش انزوای اجتماعی و کاهش تعاملات واقعی منجر شود.
- وابستگی عاطفی:
- روابط پاراسوشیال میتوانند به وابستگی عاطفی بیش از حد به شخصیتهای رسانهای منجر شوند. این وابستگی میتواند به ایجاد مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی منجر شود.
- تأثیرات منفی بر تصمیمگیری:
- افراد ممکن است تصمیمگیریهای خود را بر اساس توصیهها و نظرات شخصیتهای رسانهای انجام دهند، که ممکن است همیشه به نفع آنها نباشد. این مسئله میتواند به تصمیمگیریهای نادرست و مشکلات عملی منجر شود.
مثالها و موردهای کاربردی
- الهامبخشی از طریق شخصیتهای رسانهای:
- بسیاری از افراد از شخصیتهای معروف ورزشی، هنری یا علمی الهام میگیرند و انگیزه پیدا میکنند تا در زمینههای مشابه تلاش کنند. به عنوان مثال، تماشای داستان موفقیت یک ورزشکار معروف میتواند جوانان را ترغیب کند تا به دنبال آرزوهای ورزشی خود بروند.
- کاهش تنهایی از طریق برنامههای تلویزیونی:
- افراد ممکن است با شخصیتهای برنامههای تلویزیونی یا رادیویی ارتباط برقرار کنند و از طریق تماشای این برنامهها احساس تنهایی خود را کاهش دهند. به عنوان مثال، تماشای یک سریال تلویزیونی محبوب میتواند به افراد کمک کند تا احساس کنند بخشی از داستان هستند و به آنها احساس راحتی بدهد.
- ایجاد توقعات غیرواقعی از طریق رسانههای اجتماعی:
- رسانههای اجتماعی میتوانند زندگیهای بینقص و جذاب شخصیتهای مشهور را به نمایش بگذارند، که ممکن است توقعات غیرواقعی را در مورد زندگی و موفقیت ایجاد کند. به عنوان مثال، مشاهده تصاویر زندگیهای لوکس و سفرهای فوقالعاده میتواند افراد را به مقایسه با زندگی خود و نارضایتی منجر کند.
- افزایش انزوای اجتماعی از طریق وابستگی به شخصیتهای مجازی:
- وابستگی بیش از حد به شخصیتهای مجازی یا آنلاین میتواند به کاهش تعاملات واقعی با دوستان و خانواده منجر شود. به عنوان مثال، افرادی که زمان زیادی را صرف دنبال کردن شخصیتهای محبوب در رسانههای اجتماعی میکنند، ممکن است از برقراری روابط واقعی و معنادار با دیگران غافل شوند.
در مجموع، روابط پاراسوشیال میتوانند تأثیرات مثبت و منفی مختلفی بر افراد و جامعه داشته باشند. شناخت این تأثیرات میتواند به مدیریت بهتر این روابط و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
راهکارها و توصیهها برای بهبود رابطه پاراسوشیال
ارائه راهکارهای عملی برای تقویت و بهبود رابطه پاراسوشیال
- ایجاد تعادل بین روابط واقعی و پاراسوشیال:
- مهم است که تعادلی بین روابط واقعی و پاراسوشیال برقرار شود. اختصاص دادن زمان کافی برای روابط واقعی و اجتماعی با دوستان و خانواده میتواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
- انتخاب منابع معتبر و الهامبخش:
- انتخاب شخصیتهای رسانهای که ارزشهای مثبت و الهامبخش را ترویج میکنند میتواند تأثیرات مثبت بیشتری بر افراد داشته باشد. به جای دنبال کردن زندگیهای لوکس و غیرواقعی، بهتر است از کسانی الهام بگیریم که واقعیتها و چالشهای زندگی را به تصویر میکشند.
- فعالیتهای مشارکتی در جوامع آنلاین:
- شرکت در جوامع آنلاین و گروههای مربوط به علایق مشترک میتواند به تقویت روابط پاراسوشیال کمک کند. این فعالیتها میتوانند به افزایش حس تعلق و ارتباط با دیگران منجر شوند.
- آموزش و آگاهیبخشی:
- آگاهیبخشی درباره تأثیرات مثبت و منفی روابط پاراسوشیال میتواند به افراد کمک کند تا این روابط را بهتر مدیریت کنند. آموزشهای مربوط به روانشناسی رسانه و تأثیرات آن بر روان افراد میتواند مفید باشد.
- خودآگاهی و مدیریت انتظارات:
- توجه به خودآگاهی و مدیریت انتظارات از روابط پاراسوشیال میتواند به کاهش توقعات غیرواقعی کمک کند. افراد باید بدانند که شخصیتهای رسانهای نیز مانند دیگران دارای چالشها و مشکلات هستند.
نکات کلیدی برای افزایش اجتماعیپذیری و اعتماد اجتماعی
- ایجاد فرصتهای ملاقات حضوری:
- برنامهریزی برای ملاقات حضوری با دوستان و خانواده میتواند به تقویت روابط واقعی کمک کند. شرکت در فعالیتهای گروهی و اجتماعی میتواند به افزایش اجتماعیپذیری کمک کند.
- توسعه مهارتهای ارتباطی:
- آموزش و تمرین مهارتهای ارتباطی میتواند به بهبود روابط اجتماعی و افزایش اعتماد اجتماعی کمک کند. مهارتهای گوش دادن فعال، بیان احساسات و تفاهم متقابل از جمله مهارتهای مهم ارتباطی هستند.
- پشتیبانی از دیگران:
- ارائه حمایت و کمک به دیگران در مواقع نیاز میتواند به افزایش اعتماد اجتماعی منجر شود. ایجاد روابط حمایتی و صمیمانه با دوستان و خانواده میتواند احساس تعلق و اعتماد را تقویت کند.
- تشویق به فعالیتهای گروهی:
- شرکت در فعالیتهای گروهی مانند ورزشهای گروهی، کلاسهای آموزشی و فعالیتهای هنری میتواند به تقویت روابط اجتماعی و افزایش اعتماد اجتماعی کمک کند.
نتیجهگیری
در این مقاله به بررسی رابطه پاراسوشیال و تأثیرات مثبت و منفی آن بر افراد و جامعه پرداختیم. این نوع روابط میتوانند به افراد کمک کنند تا احساس تعلق و ارتباط داشته باشند، الهام بگیرند و استرس و تنهایی خود را کاهش دهند. اما از سوی دیگر، میتوانند توقعات غیرواقعی ایجاد کرده و منجر به انزوای اجتماعی و وابستگی عاطفی شوند.
رابطه پاراسوشیال میتواند نقش مهمی در زندگی افراد ایفا کند، اما باید با دقت و مدیریت مناسب به آن پرداخته شود. ایجاد تعادل بین روابط واقعی و پاراسوشیال، انتخاب منابع معتبر و الهامبخش، شرکت در فعالیتهای مشارکتی و آموزش و آگاهیبخشی از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند به تقویت و بهبود این نوع روابط کمک کنند. همچنین، توسعه مهارتهای ارتباطی و شرکت در فعالیتهای گروهی میتواند به افزایش اجتماعیپذیری و اعتماد اجتماعی منجر شود. با مدیریت مناسب و آگاهیبخشی، میتوان از مزایای روابط پاراسوشیال بهرهمند شد و تأثیرات منفی آن را کاهش داد.