پادکست صوتی مهارت همدلی
مهارت همدلی، به سادگی به مفهوم آگاهی از احساسات و عواطف دیگران می‌پردازد. این مفهوم، به عنوان یک جزء اساسی از هوش هیجانی، ارتباطات مثبت و ارتباطات انسانی را تقویت می‌کند. از طریق همدلی، ما می‌توانیم در موضوعات مختلف، افراد را بهتر درک کنیم و به شناخت عمیق‌تری از آنها دست یابیم. این ارتباط متقابل فراتر از همدردی معمولی می‌رود و نه تنها به “احساس خاصی برای” کسی محدود نمی‌شود.
همدلی از طریق تخیل و درک احساسات افراد، ارتباطات گسترده‌تری را با همراهان فراهم می‌کند. این مهارت با آگاهی از نیازها و تجربیات دیگران، به افراد کمک می‌کند تا بهتر با موقعیت‌ها و چالش‌های زندگی برخورد کنند. در اینجا، به تعریف، نشانه‌ها و عوامل مهم همدلی خواهیم پرداخت.
مهارت همدلی چیست؟
مهارت همدلی، یک توانمندی است که فراتر از شناخت ساده احوالات دیگران می‌رود. در واقع، این به معنای قرار دادن خود در موقعیت دیگری است و توانایی در احساس کردن و تصور کردن موقعیت‌ها از دیدگاه فرد مقابل را شامل می‌شود. همدلی، ارتباطی عمیق با دیگران برقرار می‌کند، زیرا وقتی که شخص دیگری با مشکلات روبرو می‌شود، ما توانایی خواهیم داشت که خودمان را در جای او بگذاریم و احساساتش را درک کنیم.
در دنیای امروز، مهارت همدلی یک عامل کلیدی در ارتقاء ارتباطات انسانی و همچنین تعاملات اجتماعی است. این توانایی به افراد این امکان را می‌دهد که بهترین نقطه نظرها و احساسات دیگران را درک کنند. برخی ممکن است شگفت‌زده شوند که چگونه شخصی که در موقعیت دردناکی قرار گرفته است، ممکن است با بی‌توجهی یا حتی خصمانه به دیگران پاسخ دهد. اما این نشان می‌دهد که هر فرد به نحوی منحصر به فرد به احساسات واکنش نشان می‌دهد و همدلی یک پاسخ جهانی به رنج دیگران نمی‌باشد.
تعاریف مهارت همدلی از زاویه دانشمندان
در جهان علم، دانشمندان به تعریف‌های گوناگون از همدلی پرداخته‌اند و در ادامه، به توضیح این تعاریف می‌پردازیم.
مهاتما گاندی، به عنوان یکی از بزرگان تاریخ، در مورد همدلی اظهار داشته است: “همدلی چیزی بصری است، اما از نظر فکری چیزی است که می‌توانید روی آن کار کنید.” این تعریف، نشان‌دهنده جنبه‌های بصری و ذهنی همدلی است که می‌تواند به‌عنوان یک مفهوم قابل اجرا در نظر گرفته شود.
دانیل گلمن، نویسنده مشهور کتاب “هوش هیجانی”، توضیح می‌دهد که همدلی اساساً به مهارت درک احساسات دیگران اشاره دارد. با این وجود، او بیان کرده است که در ابعاد عمیق‌تر، همدلی به معنای تعریف، درک و پاسخ به نگرانی‌ها و نیازهایی است که پایه‌گذار واکنش‌ها و رفتارهای عاطفی دیگران می‌شود.
تیم مینچین نیز به این موضوع پرداخته و اظهار داشته است که همدلی یک مهارت قابل توسعه است و همانطور که اکثر مهارت‌های ارتباطی، به طور طبیعی (در برخی از سطوح) در اکثر افراد وجود دارد، همدلی نیز جزء این مجموعه مهارت‌ها محسوب می‌شود.
انواع مختلف مهارت همدلی
همدلی شناختی، به مفهوم درک افکار و احساسات افراد از نگاه یک منظر بسیار منطقی و مبتنی بر عقل است، نه از جنبه عاطفی. این نوع همدلی بر اساس تحلیل و درک منطقی از وضعیت‌ها و احساسات افراد تأکید دارد.
همدلی عاطفی، به معنای فهم عمیق و گنجاندن احساسات افراد است. در این نوع همدلی، افراد قادرند به‌گونه‌ای احساسات دیگران را جذب کنند که به تجربه واقعی آن احساسات نزدیک شوند.
همدلی دلسوزانه، به معنای درک احساسات افراد و اقدام فعّال برای کمک به آنها است. این نوع همدلی نه تنها درک عمیقی از احوال و احساسات دیگران را دارد بلکه بر اساس آن در جهت ارائه کمک و حمایت عمل می‌کند. اگر به دنبال توسعه مهارت‌های همدلی در هر سه جنبه باشید، بهتر است از مشاوره فردی کمک بگیرید.
اهمیت مهارت همدلی در ارتباطات اجتماعی
همدلی، یکی از مهارت‌های بسیار حیاتی در زمینه هوش اجتماعی است که نقش گره‌گونه‌ای در برقراری ارتباطات مؤثر با دیگران ایفا می‌کند. این مهارت، به هر فرد امکان می‌دهد تا بتواند با حضور موثر خود در جامعه، ارتباطات خود را به بهترین شکل ممکن برقرار کند. مهارت همدلی، توانایی درک دیدگاه‌ها و عقاید متنوع را فراهم می‌کند و فرد را قادر می‌سازد تا در هر شرایطی، رفتارهای خود را با توجه به شخصیت و موقعیت افراد انتخاب کند.
در صورت عدم حس همدلی در ارتباطات شخصی، احساس ناامنی و کاستی اعتماد به نفس به دیگران منتقل می‌شود. همچنین، این نقص مهارتی می‌تواند باعث افزایش تعارضات در روابط فردی گردد و به طور کلی، به اشکال مختلفی از ناهماهنگی ارتباطی منجر شود. بنابراین، به دست آوردن مهارت همدلی از اهمیت بسیاری برخوردار است تا فرد بتواند به عنوان یک عضو فعال و سازنده در جامعه به عمل آید.
مزایای بی‌نظیر مهارت همدلی
اختیار داشتن توانایی در درک و تشخیص احساسات و عواطف دیگر افراد، تاثیرات فراوانی بر سایر جنبه‌های زندگی فردی دارد. مهارت همدلی، به عنوان یک فاکتور کلیدی در ارتقاء روابط اجتماعی و شخصی، باعث بهبود چشم‌انداز فردی می‌شود. در زیر به برخی از مهمترین مزایای این مهارت ارزشمند اشاره می‌شود:
-
افزایش اعتماد به نفس:
با توانایی در همدلی، فرد قادر به برقراری ارتباطات مثبت با دیگران می‌شود که این امر به افزایش اعتماد به نفس او کمک می‌کند. حس ارتباط موثر با اطرافیان به بهبود تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد شخصی منجر می‌شود.
-
احساس مفید و کارآمد بودن:
مهارت همدلی باعث می‌شود که فرد احساس کند نقش مثبتی در زندگی دیگران دارد و توانمندی‌های خود را برای کمک به دیگران به کار بگیرد. این احساس ارتباط مستقیم با افزایش احساس مفید و کارآمدی فرد دارد.
-
کمک به دیگر افراد برای تصمیم‌گیری درست و بهتر:
همدلی باعث می‌شود که فرد بهترین حالت راهنمایی و پشتیبانی را به دیگران فراهم کند، که در نتیجه، به تصمیم‌گیری‌های درست‌تر و بهبود فرآیند تصمیم‌گیری دیگران کمک می‌کند.
-
داشتن یک احساس مثبت همیشگی:
مهارت همدلی باعث ترسیم یک تصویر مثبت و همیشگی از ارتباطات فرد با دیگران می‌شود. این احساس مثبت از جلب موفقیت‌ها و افکار سازنده به دنبال خواهد داشت.
توسعه این مهارت موجب بهبود کلیت زندگی فردی و اجتماعی می‌گردد و به ویژه در محیط کار و روابط فرد با همکاران و مدیران، تأثیرات بسیار مثبتی دارد.
عناصر بنیادی مهارت همدلی
دانیل گلمن، دانشمند برجسته، پنج عنصر اساسی مهارت همدلی را مشخص کرده است. این پنج عنصر به شرح زیر هستند:
- درک دیگران
- توسعه دیگران
- داشتن سرویس دهی مناسب
- استفاده از تنوع
- آگاهی سیاسی
درک دیگران
درک دیگران گامی است که در مسیر همدلی بسیار مهم است. طبق تعریف دانیل گلمن، این اصطلاح به معنای احساسات و دیدگاه‌های دیگران پی می‌برد و تعهد به نگرانی از مسائل آنها را دارد. افراد ماهر در این زمینه به مانند هماهنگ‌کنندگانی عاطفی عمل می‌کنند، که با تنظیم نشانه‌های عاطفی خود، به بهبود ارتباطات غیرکلامی و گوش دادن فعّال می‌پردازند.
این مهارت‌ها قابلیت پیشرفت دارند، اما شرط اساسی آن تمایل فرد به انجام آن است. برخی ممکن است به دلیل ترس یا سایر دلایل، احساسات و ارتباطات عاطفی خود را به صورت محدود نگه دارند تا از ورود به دنیای احساسات دیگران بپرهیزند.
توسعه دیگران
توسعه دیگران به اصطلاح به عنوان عمل به نیازها و نگرانی‌های آنان تعریف می‌شود و در واقع، به آنها کمک می‌کند تا در ظرفیت بیشتر خود پیشرفت کنند. افراد ماهر در این زمینه عمدتاً به دلیل توانایی‌های همدلی خود:
-
تحسین و پاداش:
این افراد، به دلیل نقاط قوت و دستاوردهای خود، به دیگران پاداش می‌دهند و آنها را تحسین می‌کنند. ارائه بازخورد سازنده ایجاد می‌کنند که بهبود و پیشرفت را ترویج می‌دهد.
-
راهنمایی و مربیگری:
این افراد به عنوان راهنما و مربی، اطلاعات و راهنمایی لازم را فراهم می‌کنند تا به دیگران کمک کنند که در حد بالقوه‌شان پیشرفت کنند. ارائه راهنمایی موثر و موجبات رشد فردی است.
توانمندی در این زمینه نه تنها به عنوان یک مهارت اجتماعی بلکه به عنوان یک ویژگی کلان در سازمان‌ها و ارتباطات میان افراد تأثیرگذار است. توسعه دیگران با مهارت همدلی، یکی از مسیرهای مؤثر به سوی پیشرفت فردی و گروهی است.
داشتن سرویس دهی مناسب
هدف اصلی در محیط کسب و کارها، تمرکز بر ارائه سرویس‌هایی با تمرکز بر نیازهای مشتریان و بهبود رضایت و وفاداری آنها است. افرادی که این رویکرد را درک کرده و به کار می‌برند، به عنوان “مسافت بیشتری را طی می‌کنند” شناخته می‌شوند. آنها به طور واقعی نیازهای مشتریان را درک کرده و هیچ تلاشی را از تأمین این نیازها باز نمی‌دارند. این نگرش باعث می‌شود تا افراد به عنوان “مشاوران قابل اعتماد” برای مشتریان تلقی شوند و ارتباطات طولانی مدتی بین مشتریان و سازمان‌ها شکل گیرد. این تجربه می‌تواند در هر صنعت و در هر شرایطی ایجاد شود، به شرطی که اولویت‌های خدماتی به دقت تعیین و پیگیری شوند.
استفاده از تنوع
استفاده از تنوع به معنای بهره‌گیری از اختلافات و متنوعیت موجود در افراد برای ایجاد و توسعه فرصت‌هاست. درک و شناخت این حقیقت که هر فرد دارای ویژگی‌ها و تجربیات متفاوتی است، امکان افشای بخش‌های مختلف تنوع را فراهم می‌کند. این رویکرد نشانگر این نیست که همگان باید همواره به یک شیوه عمل کنند، بلکه اینکه چگونه با توجه به نیازها و احساسات هر فرد، تعامل کنیم.
افراد با این مهارت همدلی، به هرکس با احترام می‌نگرند و توانایی ارتباط برقراری با همه را دارند. آنها تنوع را به عنوان یک فرصت برای یادگیری و توسعه می‌پذیرند. فردی که مهارت استفاده از تنوع را دارد، با مقابله با تعصب‌ها، ناتحملی‌ها و رفتارهای تکراری، فضایی ایجاد می‌کند که برای همگان قابل احترام و پذیرش است. این نگرش، بهبود هماهنگی اجتماعی و تشویق به تفکر نوآورانه را در جوامع و سازمان‌ها ایجاد می‌کند.
آگاهی سیاسی
بسیاری از افراد ممکن است مهارت‌های “سیاسی” را به عنوان چیزی منفی در نظر بگیرند، اما در اصل، آگاهی “سیاسی” به معنای درک و پاسخ به جریانات عاطفی و روابط قدرتمند در گروه‌ها است. این مهارت، به افراد کمک می‌کند تا به صورت موثر و کارآمد در دینامیک‌های ارتباطی در سازمان‌ها حرکت کنند. آگاهی سیاسی، امکان می‌دهد تا افراد به مقاصدی دست یابند که ممکن است دیگران در حین تلاش‌هایشان به آنها نرسیده باشند.
این مهارت اجتماعی به افراد این امکان را می‌دهد که در محیط‌های سازمانی بهبود یابند و توانمندی‌های خود را در مذاکرات و مدیریت روابط اجتماعی بهره‌ور سازند. به طور خاص، آگاهی سیاسی به افراد این اجازه را می‌دهد تا در مسیرهایی که ممکن است برای دیگران پیچیده باشد، به‌سر ببرند و با فهم عمیق از دینامیک‌های گروهی، به بهترین شکل ممکن به رشد حرکت کنند.
همدلی، تفکر شناختی در مقابل تعامل با احساسات
انسان‌ها گاهی اوقات به رفتارهای خودخواهانه و حتی بی رحمانه می‌پردازند. با یک جستجوی سریع در دنیای اطراف، مثال‌های زیادی از چنین رفتارهایی را مشاهده می‌کنید. اما سوال اساسی این است که چرا همه ما گاهی اوقات به چنین رفتارهای خودخواهانه‌ای می‌افتیم؟ چه عاملی باعث می‌شود که احساسات دیگران را درک کنیم و با احترام به آنها پاسخ دهیم؟
همدلی به افراد این امکان را می‌دهد که ارتباطات اجتماعی خود را با دیگران بهبود بخشند. با درک افکار و احساسات مردم، قادر به واکنش مناسب در مواقع اجتماعی می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که داشتن روابط اجتماعی نه تنها برای سلامت جسمی بلکه برای سلامت روانی هم بسیار حیاتی است. این مهارت، به افراد کمک می‌کند تا در جوانب مختلف زندگی، از جمله کاری و فعالیت‌های روزمره، بهترین واکنش را نشان دهند.
تقویت مهارت همدلی: راهکارها و تمرین‌های مفید
مهارت همدلی یک فرآیند آموختنی و قابل اکتساب است، به این معنا که هر فرد با تمرین و تلاش می‌تواند این مهارت را بهبود بخشد. در اینجا، راهکارها و تمرین‌هایی را ارائه داده‌ایم که به شما در یادگیری و تقویت مهارت همدلی کمک خواهند کرد:
گوش دادن فعال
برای بهبود مهارت همدلی، یکی از قدم‌های اساسی این است که مهارت گوش دادن فعال را تقویت کنید. گوش دادن فعال به این معناست که شما با کامل کردن توجهتان به طرف مقابل، او را به خوبی درک می‌کنید. این مهارت نیازمند عدم قضاوت و ارائه پاسخ‌های مناسب به حرف‌های طرف مقابل است.
برای بهترین گوش دادن فعال، مهمترین اقدام تمرکز کامل بر گوش دادن است، به طوری که طرف مقابل از توجه و تمرکز شما آگاه شود. از حرکات چشمانی و زبان بدن مناسب برای ابراز گوش دادن فعال استفاده کنید، به عنوان مثال با تکان دادن سر به عنوان نشانه تائید.
در حین گوش دادن، سعی کنید خود را در جای طرف مقابل قرار دهید تا به بهترین شکل ممکن شرایط او را درک کنید. این اقدام به شما کمک می‌کند تا ارتباط عمیق‌تری با دیگران برقرار کنید و درک بهتری از وضعیت‌ها داشته باشید.
عدم قضاوت
یکی از نشانه‌های واضح مهارت همدلی، عدم قضاوت در برابر حرف‌های طرف مقابل است. افراد با این مهارت، سعی می‌کنند حرف‌ها را به دقت گوش دهند و از ارائه نصیحت یا قضاوت خودداری کنند.
وقتی که فردی در مواجهه با مشکلات و نگرانی‌هاست، تمایل دارد که به شکلی آزادانه احساسات و افکارش را به اشتراک بگذارد. این افراد در این شرایط، به دنبال یک گوش دقیق برای شنیدن هستند و ترجیح می‌دهند که قضاوت شوند. آنها تدریس نمی‌کنند و نیازی به پند دادن ندارند. در حالت همدلی، بهتر است تنها زمانی که معتقدید راهکاری مفید دارید، آن را با طرف مقابل به اشتراک بگذارید.
عدم تعصب
یکی از ویژگی‌های اساسی مهارت همدلی، عدم تعصب به عقاید فردی است. هر فرد دارای دیدگاه‌ها و باورهای خود است، و همدلی به این معناست که ما باید توانایی گوش دادن به دیگران بدون قضاوت و احترام به دیدگاه‌های متفاوت را داشته باشیم.
در اینجا، یکی از اصول اساسی همدلی این است که حتی اگر با دیدگاه فرد مقابل موافق نباشید، به حرف‌های او با گوش دادن فعال احترام بگذارید. همدلی به معنای تجربه دیدگاه‌های دیگران و احترام به آن است، نه لزوماً پذیرفتن هر چیز.
برقراری تعادل
تعادل در همدلی نیز یک جنبه مهم است. این به معنای ارائه یک واکنش مناسب به حرف‌های طرف مقابل است. نه خیلی بی‌تفاوت و نه بیش از حد تند. این تعادل می‌تواند نشان دهد که شما حرف‌های او را به خوبی درک کرده‌اید و احترام به او دارید.
تکنیک انعکاس
استفاده از تکنیک انعکاس نیز می‌تواند در نمایش همدلی مؤثر باشد. با انعکاس احساسات و محتوای حرف‌های طرف مقابل، می‌توانید نشان دهید که به او گوش داده‌اید و به احساسات او اراده دارید. انعکاس محتوا همچنین نشان‌دهنده تائید و ادامه موضوع مطرح‌شده توسط طرف مقابل است.
اهمیت آموزش مهارت همدلی در دوران کودکی
همدلی، به عنوان یک مهارت ارزشمند و کلیدی در زندگی فردی، باید از دوران کودکی به افراد آموزش داده شود. این مهارت، که در طی دوران کودکی شکل می‌گیرد، می‌تواند به عنوان یک ارزش اساسی در جهت رشد و توسعه فردی شناخته شود.
افرادی که از کودکی با مفهوم همدلی آشنا می‌شوند، بهترین ابزارها را برای برقراری ارتباطات مؤثر و سالم با دیگران در دست خواهند داشت. این مهارت درک عمیقی از احساسات و نیازهای دیگران را به همراه دارد و می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای رشد فردی و ارتباطات موفق در آینده شکل گیرد.
والدین به عنوان اولین معلمان کودکان، مسئولیت دارند تا در این دوران حساس، به آموزش مهارت همدلی به فرزندان خود اهمیت بدهند. اگر به عنوان والدین علاقه‌مند به آموزش این مهارت به کودکان خود هستید اما نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید به کمک یک متخصص روانشناسی کودک مشاوره بگیرید. این گام کوچک می‌تواند به تربیت فردی سالم و همدلی در آینده فرزندان شما کمک بزرگی کند.
