در عصر دیجیتال، که اخبار و اطلاعات با سرعتی بی‌سابقه در جهان منتشر می‌شوند، پدیده‌ای نوظهور به نام “شوم گردی” یا “Doomsurfing” در حال گسترش است. این پدیده به معنای غرق شدن آگاهانه یا ناآگاهانه در محتوای خبری منفی، ناامیدکننده و ترسناک است که می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت روان افراد داشته باشد. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف شوم گردی می‌پردازد، علل و عوامل زمینه‌ساز آن را بررسی می‌کند، پیامدهای روانی آن را تشریح می‌کند و در نهایت راهکارهایی علمی و عملی برای مقابله با آن ارائه می‌دهد.
شوم گردی چیست؟
شوم گردی به معنای جستجو و مصرف مداوم اخبار و اطلاعات منفی، ناامیدکننده و ترسناک است. این اخبار می‌توانند شامل جنگ‌ها، فجایع طبیعی، بیماری‌های همه‌گیر، بحران‌های اقتصادی، جرائم و جنایات و… باشند. افرادی که به شوم گردی می‌پردازند، به طور مداوم در این اخبار غرق می‌شوند و اجازه می‌دهند این اخبار منفی بر روحیه و روان آنها تأثیر منفی بگذارد.
ریشه‌های روانشناختی شوم گردی
شوم گردی ریشه در عوامل روانشناختی متعددی دارد که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- ترس از دست دادن: ترس از دست دادن عزیزان، شغل، سلامتی و… می‌تواند افراد را به سمت شوم گردی سوق دهد. آنها به امید اینکه با آگاهی از خطرات و تهدیدات بتوانند از خود محافظت کنند، به دنبال اخبار بد می‌گردند.
- نیاز به کنترل: در دنیایی که به نظر می‌رسد خارج از کنترل است، برخی افراد با جستجوی اخبار منفی سعی می‌کنند احساس کنترل کاذب به دست آورند. آنها معتقدند با آگاهی از بدترین اتفاقات ممکن، می‌توانند برای آنها آماده شوند.
- اثر منفی‌گرایی: مغز انسان به طور طبیعی به اخبار منفی واکنش بیشتری نشان می‌دهد. این واکنش می‌تواند به دلیل تکامل باشد، زیرا آگاهی از خطرات برای بقای انسان حیاتی بوده است.
پیامدهای مخرب شوم گردی بر سلامت روان
شوم گردی می‌تواند تأثیرات مخرب قابل توجهی بر سلامت روان داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- اضطراب و افسردگی: مصرف مداوم اخبار منفی می‌تواند منجر به افزایش سطح اضطراب و افسردگی شود.
- اختلالات خواب: شوم گردی می‌تواند الگوی خواب را مختل کند و منجر به بی‌خوابی یا کابوس شود.
- کاهش تمرکز و عملکرد: شوم گردی می‌تواند تمرکز را کاهش دهد و عملکرد شغلی و تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهد.
- کاهش عزت نفس: شوم گردی می‌تواند باعث شود افراد احساس ناتوانی و بی‌ارزشی کنند.
تشدید شوم گردی در عصر دیجیتال
عصر دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، شوم گردی را به سطح جدیدی رسانده‌اند. الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی طوری طراحی شده‌اند که اخبار منفی و جنجالی را بیشتر در معرض دید کاربران قرار دهند. این امر می‌تواند به طور ناخواسته افراد را در معرض حجم زیادی از اخبار منفی قرار دهد و آنها را به سمت شوم گردی سوق دهد.
راهکارهای مقابله با شوم گردی
برای مقابله با شوم گردی، راهکارهای متعددی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- آگاهی از الگوی مصرف اخبار: اولین قدم برای مقابله با شوم گردی، آگاهی از الگوی مصرف اخبار خود است. به مدت یک هفته، تمام اخباری را که مصرف می‌کنید یادداشت کنید و ببینید چه مقدار از آنها منفی هستند.
- محدود کردن مصرف اخبار: اگر متوجه شدید که بیش از حد اخبار منفی مصرف می‌کنید، سعی کنید مصرف خود را محدود کنید. می‌توانید برای خود محدودیت زمانی تعیین کنید یا فقط از منابع خبری معتبر استفاده کنید.
- جستجوی اخبار مثبت: سعی کنید اخبار مثبت و الهام‌بخش را نیز در برنامه روزانه خود بگنجانید. این می‌تواند به تعادل بخشیدن به مصرف اخبار شما کمک کند.
- گفتگوی درمانی: اگر احساس می‌کنید شوم گردی بر سلامت روان شما تأثیر منفی گذاشته است، از گفتگو با یک درمانگر دریغ نکنید.
نقش رسانه‌ها در پیشگیری و مقابله با شوم گردی
رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری و مقابله با شوم گردی ایفا کنند. آنها می‌توانند با ارائه اخبار متعادل و اجتناب از جنجال‌آفرینی، به کاهش سطح اضطراب و نگرانی در جامعه کمک کنند. همچنین، رسانه‌ها می‌توانند با ارائه راهکارهایی برای مقابله با شوم گردی، به افزایش آگاهی عمومی در این زمینه کمک کنند.
اهمیت خود مراقبتی در مقابله با شوم گردی
خود مراقبتی در مقابله با شوم گردی بسیار مهم است. این شامل مراقبت از سلامت جسمی و روانی، تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی و… می‌شود. همچنین، می‌توانید با انجام فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید، مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی، گذراندن وقت با عزیزان و… به کاهش استرس و اضطراب کمک کنید.
چرا خودمراقبتی در مقابله با شوم گردی مهم است؟
- کاهش استرس: تکنیک‌های خودمراقبتی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش سطح استرس و افزایش آرامش کمک کنند.
- بهبود خلق و خو: فعالیت‌های لذت بخش و معنادار مانند گذراندن وقت با عزیزان، پیگیری علایق شخصی و گذراندن وقت در طبیعت می‌توانند خلق و خوی شما را بهبود بخشند و احساس شادی و رضایت را افزایش دهند.
- افزایش انرژی: خواب کافی، تغذیه سالم و ورزش منظم می‌توانند به افزایش سطح انرژی شما کمک کنند و احساس خستگی و فرسودگی را کاهش دهند.
- تقویت تاب آوری: خودمراقبتی می‌تواند به شما کمک کند تا در برابر استرس و چالش‌های زندگی مقاوم‌تر شوید و از خودتان در برابر شوم گردی محافظت کنید.
نتیجه‌گیری
شوم گردی پدیده‌ای نگران‌کننده است که می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت روان داشته باشد. اما با آگاهی از این پدیده، شناخت عوامل روانشناختی زمینه‌ساز آن، و اتخاذ راهکارهای مناسب، می‌توان با آن مقابله کرد. محدود کردن مصرف اخبار منفی، جستجوی اخبار مثبت، گفتگوی درمانی و مراقبت از خود، همگی می‌توانند به کاهش تأثیرات منفی شوم گردی کمک کنند. بیایید با هم برای ایجاد یک فضای رسانه‌ای سالم‌تر و مثبت‌تر تلاش کنیم.
