گروه درمانی یک روش درمانی روانی منحصر به فرد است که از یک درمانگر و ۶ تا ۱۲ شرکت‌کننده با مشکلات مشابه تشکیل شده است و اصلی‌ترین تفاوت آن با مشاوره فردی در تعداد شرکت کنندگان است. اعضای گروه درمانی با استفاده از مداخلات روانشناس یا مشاور، نه تنها به بهبود خود کمک می‌کنند بلکه از طریق مشاهده رفتارهای هم‌اعضا و دریافت بازخورد از آنان، تجربیات مفیدی را کسب می‌نمایند. مطالعه این مقاله از سوی دپارتمان سلامت روان در مجله سلامت دکتر ضحی زندی، با مفهوم گروه درمانی و مزایای آن آشنا خواهید شد.
گروه درمانی چیست؟
این روش، به عنوان یک راهکار برای درمان خستگی رزمی در طول جنگ جهانی دوم، به کار گرفته می‌شد. در اوایل قرن بیستم، این رویکرد برای اولین بار در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. پس از جنگ جهانی دوم، چندین روان‌درمانگر این مفهوم را گسترش دادند.
در حال حاضر، گروه درمانی معمولاً شامل تعداد محدودی از افراد (معمولاً بین ۷ تا ۱۲ نفر) و یک درمانگر است. در اولین جلسه، اعضای گروه ممکن است با معرفی خود و اشتراک دلیل حضور در گروه، آغاز کنند. در ادامه، درمانگر ممکن است اعضای گروه را به گفتگو درباره تجربیات و پیشرفت‌های خود ترغیب کند. روش برگزاری یک جلسه گروه درمانی به سبک درمانگری که جلسه را اجرا می‌کند و همچنین ماهیت مشکل مورد بررسی بستگی دارد.
جلسات محرمانه برگزار می‌شوند، همانطور که در جلسات درمان انفرادی عمل می‌کند. همچنین، اگر با حضور در گروه درمانی موافقت کنید، احتمالاً از شما خواسته می‌شود تا در تعداد معینی از جلسات شرکت کنید.
اعضای گروه ملزم به شرکت منظم در برنامه‌ها و تعهد به تعداد مشخصی از ماه‌ها هستند. حد بالایی برای مدت زمان ماندن در گروه وجود ندارد و این بستگی زیادی به شرایط فرد دارد.
جلسات ممکن است تنها شامل بحث و گفتگو باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است حاوی فعالیت‌های گروه درمانی باشند. این فعالیت‌ها شامل تمرین‌های توسعه مهارت، حل مسئله یا افزایش اعتماد به نفس می‌شوند. اگر نمی‌خواهید، مجبور نیستید صحبت کنید یا در فعالیت‌ها شرکت کنید. برای برخی از افراد، چند هفته نشستن و گوش دادن لازم است تا آماده شوند درباره تجربه خود صحبت کنند، بنابراین شما تحت فشار نیستید تا کاری را انجام دهید که نمی‌خواهید.
تاریخچه گروه درمانی
تاریخ گروه درمانی به دوران طولانی و پیچیده‌ای باز می‌گردد که به اوایل قرن بیستم برمی‌گردد. جوزف اچ پرت، اسپزشک برجسته، به نظر می‌رسد اولین بار در سال ۱۹۰۵ از جلسات گروهی برای درمان بیماران سل استفاده کرد. اما گروه درمانی به عنوان یک شکل رسمی از روان درمانی در دهه ۱۹۳۰ شناخته شد. ژاکوب ال. مورنو، یکی از پیشگامان این حوزه، در دهه ۱۹۲۰ تکنیک سایکودرام یا “روان درام” را توسعه داد که به بررسی و حل تعارض‌های بین‌فردی اختصاص دارد.
این تکنیک، ستون اصلی توسعه گروه درمانی مدرن است. در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، گروه درمانی به عنوان یک روش محبوب برای درمان سربازان بازگشته از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده شناخته شد. در دهه ۱۹۶۰، این روش به عنوان یک ابزار درمانی برای اختلالات مختلف سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد شناخته شد.
در زمان حاضر، گروه درمانی به عنوان یک روش گسترده از روان درمانی برای مسائل مختلف سلامت روان استفاده می‌شود. این گروه‌ها تحت راهنمایی متخصصان بهداشت روان برگزار می‌شوند و شامل افرادی هستند که در یک فضای حمایتی و بدون قضاوت، تجربیات، احساسات و دیدگاه‌های خود را به اشتراک می‌گذارند. گروه درمانی به خصوص در توسعه مهارت‌های اجتماعی، بهبود ارتباطات و ارتقاء حس اجتماعی و تعلق مؤثر نقش بسزایی ایفا می‌کند.
اهداف گروه درمانی
هر چند گروه درمانی و درمان فردی از بعضی نظرات مشابه برخوردارند، اما اهداف آنها اغلب با یکدیگر هماهنگ هستند. با این حال، در گروه درمانی، درمانگر ممکن است از پویایی گروه به منظور دستیابی به اهداف به شیوه‌های جدیدی استفاده کند.
اگر به طور کلی صحبت کنیم، اهداف گروه درمانی شامل موارد زیر هستند:
-
کمک به افراد در تشخیص رفتار ناسازگار
شرکت در یک گروه و حضور در یک محیط درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا رفتارها و اختلافات خود را بهتر تشخیص دهند. در مقایسه با دیگران، ممکن است ادراک شود که شاید رفتارها هماهنگ نیستند. هدف از گروه درمانی این است که به افراد کمک کند تا به وضوح خود و رفتارهای خود را بشناسند.
-
کمک به مشکلات عاطفی از طریق بازخورد
بحث درباره مشکلات عاطفی با درمانگر و سایر اعضای جلسه گروه درمانی، بازخورد گسترده‌ای برای شما ارائه می‌دهد. این بازخورد می‌تواند شامل مشاوره از سوی درمانگر یا حتی نکات عملی از سوی افراد دیگر در گروه باشد که خود مشکلات مشابهی را تجربه کرده‌اند. هدف این است که به شما کمک شود تا روش‌های مقابله مخصوص به خود را یاد بگیرید تا در مواجهه با چالش‌ها بتوانید با موفقیت روبرو شوید.
-
ارائه یک محیط حمایتی
گروه درمانی نه تنها فرصتی برای دریافت بازخورد و مشاوره است، بلکه یک فرصت برای دستیابی به کمک از دیگران و ارائه حمایت به آنها نیز فراهم می‌کند. صحبت کردن با افرادی که با شما مشکلات مشابهی داشته‌اند، به شما کمک می‌کند تا احساس انزوای کمتری داشته باشید و از این رو بیشتر احساس حمایت می‌کنید.
پیوندی که افراد در گروه ایجاد می‌کنند، به عنوان بخشی اساسی از فرآیند درمانی تبدیل به یک ابزار مهم می‌شود. از زمانی که به یک گروه ملحق می‌شوید، احساس تعلق به این گروه برقرار می‌کنید، حتی پس از جدا شدن اعضا از آن، به عنوان یک بخش از تجربه و تاریخچه گروه باقی می‌ماند. برخی از افراد حتی تجربه بودن به عنوان جزءی از یک جریان را بهتر از حمایت شدن ارزیابی می‌کنند.
گروه درمانی و نقش آن در کمک به افراد
گروه درمانی، با توجه به تنوع و چگونگی اجرای آن، به مختلف رویکردها و نگرانی‌ها پاسخ می‌دهد. اما برخی حوزه‌ها و زمینه‌ها وجود دارند که به ویژه از پویایی و ارتباط گروهی بهره مند می‌شوند. در زیر به مثال‌هایی اشاره خواهیم کرد:
غلبه بر اعتیاد و اهمیت شبکه پشتیبانی
در مقابله با چالش اعتیاد، داشتن یک شبکه پشتیبانی قوی امری بسیار حیاتی است. برخی از افراد ممکن است در خودخواهی به دنبال راه‌هایی برای مقابله با اعتیاد باشند، اما اینکه چگونه از حمایت و ارتباط با افراد دیگر که همچنان با چالش اعتیاد مواجه هستند، بهره‌مند شوند، گام مهمی در این مسیر است.
استفاده از تجربیات افراد دیگر که با اعتیاد مواجه بوده‌اند و چگونگی مواجهه و غلبه بر این مشکل، یک راهنمای مهم و مفید است. این افراد می‌توانند با به اشتراک‌گذاری داستان‌ها و تجاربشان، به شما راهنمایی کنند تا با چالش‌ها بهتر مقابله کنید.
یادگیری مهارت‌های بین فردی نیز نقش بسیار مهمی در فرآیند درمان اعتیاد دارد. مهارت‌های ارتباطی، مدیریت استرس، و حل مسائل می‌توانند به شما کمک کنند تا بهتر با احساسات و فشارهایی که به وجود می‌آیند، برخورد کنید.
همچنین، شناخت اینکه چگونه رفتارها و اقدامات شما می‌توانند بر افراد دیگر تأثیر گذار باشند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در گروهی از افراد که همگی به یک هدف مشترک کار می‌کنند، رفتارها و تصمیمات شما می‌توانند به دیگران الهام بخش باشند و برای همه اعضا بهره‌مند باشد.
در کل، داشتن یک شبکه پشتیبانی موثر و یادگیری از تجارب دیگران می‌تواند به شما کمک کند که با موفقیت از مراحل مختلف درمان اعتیاد عبور کنید و به راهی به سوی بهبود و بهبود زندگی خود بپردازید. برای ترک اعتیاد می‌توانید از مشاوره اعتیاد به صورت انفرادی هم کمک بگیرید.
مدیریت اضطراب
برای افرادی که با چالش‌های اضطراب مواجه هستند، برون رفتن و برقراری تعامل با افرادی که به احساساتشان اهمیت می‌دهند، می‌تواند یک راه حل موثر باشد. شناخت اینکه شما تنها نیستید و شنیدن تجارب دیگران در مدیریت اضطراب، می‌تواند به شما کمک زیادی کند. همچنین، ایجاد مهارت‌های اجتماعی به شما این امکان را می‌دهد که در مواجهه با اضطراب اجتماعی، با خود و دیگران بهتر برخورد کنید.
اگرچه ممکن است برون رفتن و تعامل با دیگران در ابتدا چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما در طول زمان می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی بر مدیریت اضطراب شما داشته باشد. در این فرآیند، شناخت تجربیات دیگران و یادگیری از راهکارهای آنها، به عنوان یک منبع ارزشمند برای افزایش مهارت‌های شخصی شما عمل می‌کند.
با ایجاد مهارت‌های اجتماعی بهتر، شما قادر خواهید بود در مواقع اجتماعی با خیال راحت‌تر و با اعتماد به نفس بیشتری حضور پیدا کنید. این مهارت‌ها شامل توانایی گفتگو، شنیدن فعال، و برقراری ارتباطات مثبت است که در مواجهه با اضطراب اجتماعی به شما کمک می‌کند.
در نتیجه، تعامل موثر با دیگران و ایجاد مهارت‌های اجتماعی به عنوان یک راه حل موثر در مدیریت اضطراب مطرح می‌شود و ممکن است بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی شما داشته باشد.
مدیریت افسردگی
افسردگی می‌تواند احساس آسیب‌پذیری و گوشه‌گیری را برای افراد به همراه داشته باشد. برون‌رفتن از خانه و برقراری ارتباط با دیگران همیشه می‌تواند موثر باشد و در حالتی که به یک گروه درمانی ملحق شوید، تأثیرات این اقدامات بیشتر می‌شود. ارتباط با افرادی که تجربیات مشابه افسردگی را دارند و به اشتراک گذاشتن مکانیزم‌های مقابله با آن، می‌تواند به شما در مدیریت افسردگی کمک کند و به خود کمک کنید.
بحث و گفتگو در مورد راه‌حل‌ها و تجارب شخصی می‌تواند احساس عزت نفس شما را تقویت کند. ارائه توصیه‌ها و نکات شخصی به دیگران، نه تنها به آنها کمک می‌کند بلکه به شما نیز امکان می‌دهد تا از ارتباط مثبت و ارزشمندی که در جلسات گروه درمانی برقرار می‌کنید، بهره‌مند شوید.
همچنین، در گروه درمانی احساس تعلق به یک جمع واحد و پذیرش احساسات خود و دیگران، می‌تواند به بهبود وضعیت افسردگی کمک کند. این تجربه مشترک با افرادی که همراه شما در این مسیر هستند، نه تنها احساس تنهایی را کاهش می‌دهد بلکه به شما امکان می‌دهد تا از یکدیگر در مسیر بهبودی حمایت بیشتری دریافت کنید.
مدیریت اختلالات تغذیه
برای برخی افراد، شبکه اجتماعی گروه درمانی می‌تواند در بهبود اختلالات تغذیه کمک کند. با این حال، برای برخی دیگر ممکن است تأثیر مثبتی نداشته باشد. اگر متوجه شدید که در حال مقایسه خود با دیگر اعضای گروه هستید، به عنوان مثال در مورد وزن یا اندازه آنها، ممکن است مناسب باشد به دنبال درمان فردی بگردید.
در گروه درمانی، افراد با اختلالات تغذیه می‌توانند تجارب و راهکارهای خود را به اشتراک بگذارند و از تبادل تجربیات دیگران بهره‌مند شوند. این فرآیند می‌تواند به ایجاد ارتباطات سالم‌تر با تغذیه و بهبود عادات غذایی کمک کند. همچنین، حضور در یک گروه درمانی فرصتی است که افراد احساس حمایت و تشویق متقابل می‌کنند.
مهمترین نکته این است که اگر در گروه درمانی احساس می‌کنید که مقایسه با دیگران برای شما مضر است، بهتر است به صورت فردی به درمان خود ادامه دهید. این انتخاب به شما امکان می‌دهد تا به صورت دقیقتر و با تمرکز بیشتر به مسائل خود پرداخته و بهبودی مثبت‌تری را تجربه کنید.
افزایش آگاهی از اختلال وسواس فکری عملی
تجربه اختلال وسواس فکری عملی ممکن است زمانی که تنها با افکار خود هستید، علائم آن را در شما تشدید کند. برقراری ارتباط با افرادی که قادر به درک احساسات و رفتارهای شما هستند، می‌تواند به شما در درک بهتر شرایط کمک کند. این تبادل اطلاعات و تجارب مشترک می‌تواند به شما در مدیریت بهتر این اختلال کمک کند.
همکاری با دیگران در یافتن راه‌حل‌ها و استراتژی‌های مقابله می‌تواند یک بخش مهم از درمان وسواس فکری عملی باشد. با تبادل تجربیات و حمایت متقابل، می‌توانید به دنبال راه‌های موثرتری برای مقابله با افکار و اعمال وسواسی بگردید.
همچنین، اشتراک گذاری اطلاعات درباره راهکارهای موثر و مواقعی که افکار و اعمال مشکل‌ساز وسواس فکری عملی را تشدید می‌کنند، می‌تواند به همگان در مواجهه با این اختلال کمک کند. از این رو، افزایش آگاهی و همکاری با دیگران می‌تواند قدم مهمی در سمت بهبود وسواس فکری عملی باشد.
رفع مشکلات روابط از طریق گروه درمانی
در صورتی که برقراری و حفظ روابط برای شما چالش‌برانگیز است، شرکت در گروه درمانی می‌تواند یک راهکار موثر باشد. حضور دائمی در کنار افراد دیگر، به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های بین فردی و اجتماعی را تقویت کرده و آنها را در زندگی روزمره خود به کار بگیرید.
در گروه درمانی، تبادل تجربیات با افراد دیگر که ممکن است با مشکلات مشابهی در روابط مواجه شده‌اند، این امکان را به شما می‌دهد که الگوها و راه‌حل‌های موفق دیگران را در چالش‌های روابطی خود به اشتراک بگذارید. این تعاملات می‌توانند به شما در تحلیل بهتر دینامیک روابط کمک کنند و راهکارهایی را برای بهبود آنها ارائه دهند.
همچنین، مشارکت فعال در گروه درمانی فرصتی است که شما می‌توانید تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و نقدهای سازنده از اعضای دیگر دریافت کنید. این تعاملات ممکن است به شما در یادگیری و بهبود نقاط ضعف روابط شما کمک کنند و بهترین شکل ممکن را از روابط خود برقرار کنید.
درمان گروهی برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی
درمان گروهی برای افرادی که با اسکیزوفرنی مبتلا هستند، به دلیل شدت بیماری و نیازهای خاص آنها، می‌تواند به عنوان یک ابزار موثر در بهبود و مدیریت این اختلال مورد استفاده قرار گیرد. ارتباط با افرادی که تجربیات مشابه اسکیزوفرنی دارند، می‌تواند به شما کمک کند تا احساس کمتری از تنهایی داشته باشید و از تبادل تجربیات ارزشمندی برخوردار شوید.
در جلسات گروه درمانی، امکان دارد به اشتراک گذاری تجربیات و احساسات شما با دیگر اعضا، به نحوی مفید باشد که از نظر فردی ممکن نباشد. همچنین، آموختن بیشتر درباره این اختلال و درک عمیق‌تر از افکار و احساسات خود، از جمله اهداف مهم در درمان گروهی است.
در صورت تجربه احساسات ناامنی یا پارانویا در طول جلسات گروه درمانی، می‌توانید با درمانگر خود این احساسات را به اشتراک بگذارید تا از پشتیبانی حرفه‌ای برخوردار شوید و راه‌حل‌های موثرتری برای مدیریت این احساسات را یاد بگیرید.
کمک گروهی در مواجهه با خودآزاری
شرکت در گروهی که افراد با خودآزاری در آن حضور دارند، می‌تواند به شما کمک کند تا از احساس تنهایی کاسته و در مسیر بهبودی حضور یابید. در این گروه، شنیدن داستان‌ها و تجربیات دیگران با مشکل خودآزاری می‌تواند به شما نکات و راهکارهای جدیدی ارائه دهد که شاید تاکنون به آن فکر نکرده‌اید.
به اشتراک گذاشتن چگونگی مواجهه با مشکلات و تغییر رفتارهای خود توسط افراد دیگر، می‌تواند به شما در بهبود استراتژی‌های مقابله با خودآزاری کمک کند. این گروه به عنوان یک محیط حمایتی عالی عمل کرده و احساس قبولی و درک از سوی دیگران را تقویت می‌کند.
در مجموعه گروهی، افراد با خودآزاری می‌توانند با یکدیگر به اشتراک بگذارند که چگونه این مشکل آنها را تحت تأثیر قرار داده و چگونه مراحل بهبودی را طی کرده‌اند. این تجربیات مفید نه تنها در درک عمیق‌تر از خودآزاری کمک می‌کند بلکه احساس تعلق به یک جامعه حاکم بر مشکلات مشترک را تقویت می‌کند.
جمع‌بندی
در صورت تجربه مشکلات عاطفی، یافتن حمایت از دیگران می‌تواند بسیار ارزشمند باشد و ایجاد یک راهبرد موثر برای مدیریت آن امر حیاتی است. مشاوره با یک تخصصی مثل پزشک یا مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم‌گیری مناسبی انجام دهید و از بین برنامه‌های گروه درمانی یا گروه‌های حمایتی/خودیاری گزینه مناسبی را انتخاب کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره، با دکتر ضحی زندی تماس بگیرید.
