اختلال رفتاری که به عنوان اختلالات رفتاری مختل کننده شناخته میشوند، به گفته والدین از دلایل رایج برای مراجعه فرزندان به ارزیابی سلامت روانی و درمان اعلام شدهاند. این اختلالات رفتاری در بزرگترین گروه سنی نیز یک پدیده رایج محسوب میشوند.
در صورت عدم تداخل و درمان این اختلالات در دوران کودکی، ممکن است بر توانایی فرد در اجرای وظایف روزمره و حفظ روابط اجتماعی، تأثیر منفی بگذارد.
انواع اختلال رفتاری چیست؟
با توجه به اظهارات سایت BehaviDisorder، اختلالات رفتاری میتوانند به چند دسته مختلف تقسیم گردند که این دستهها عبارتند از:
- اختلالات اضطرابی: این نوع اختلالات به مشکلات اضطرابی اشاره دارند.
- اختلالات رفتاری مختل کننده: مشکلاتی که به نقض رفتار و تعامل اجتماعی افراد اشاره دارند.
- اختلالات متمایز: این دسته شامل مشکلات متمایز و خاص میشود.
- اختلالات عاطفی: مرتبط با مشکلات عاطفی و احساسی فرد.
- اختلالات رشدی مستمر: این نوع اختلالات به توسعه و رشد فرد در طول زمان مرتبط هستند.
این تقسیمبندیها میتوانند در درک و مدیریت بهتر اختلالات رفتاری کمک کنند.
علل ایجاد اختلال رفتاری
یک اختلال رفتاری میتواند از دلایل متعددی ناشی شود.
به گفته دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، رفتار غیر عادی که معمولاً با اختلالات رفتاری در ارتباط است، ممکن است به عوامل مختلفی از جمله عوامل زیستی، خانوادگی و مربوط به محیط تحصیلی باز گردد.
عوامل زیستی میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- بیماری جسمی یا ناتوانی: وجود بیماریهای جسمی یا مشکلات ناتوانی میتواند بر رفتار فرد تأثیر بگذارد.
- سوء تغذیه: نقصان در تأمین تغذیه مورد نیاز برای رشد و توسعه صحیح میتواند به وارد آمدن اختلالات رفتاری منجر شود.
- ضربه مغزی: آسیب به مغز ناشی از ضربه میتواند عاملی برای ایجاد اختلالات رفتاری باشد.
- عوامل ارثی: ژنتیک و عوامل ارثی نیز ممکن است نقشی در شکلگیری اختلالات رفتاری ایفا کنند.
این شناخت نقش عوامل مختلف در ایجاد اختلالات رفتاری میتواند در راستای بهترین راهکارها برای مدیریت و درمان این اختلالات کمک آموز باشد.
اثرات عوامل محیطی بر بروز اختلالات رفتاری
عوامل مختلفی که به زندگی خانوادگی ارتباط دارند، ممکن است در ایجاد رفتارهای مرتبط با اختلالات رفتاری تأثیرگذار باشند:
- طلاق یا ناراحتی عاطفی دیگر در خانه: مواجهه با طلاق یا ناراحتی عاطفی داخل خانواده میتواند به عنوان یک عامل محیطی مهم در بروز اختلالات رفتاری در فرد محسوب شود.
- فشار و تهدید والدین: فشارها و تهدیدهایی که از سوی والدین به فرد وارد میشود، ممکن است به وضوح در رفتارهای او تأثیر بگذارد.
- سبک تربیتی ناسالم یا متناقض: استفاده از روشهای تربیتی ناسالم یا متناقض توسط والدین میتواند به عنوان یک فاکتور کلیدی در شکلگیری اختلالات رفتاری اقدام کند.
- نگرش ضعیف نسبت به آموزش و تحصیل: عدم توجه به آموزش و تحصیل و نگرش ضعیف در این زمینه میتواند به ظهور اختلالات رفتاری در فرد منجر شود.
با توجه به این عوامل محیطی، درک گستردهتری از ریشهها و پیشایندهای اختلالات رفتاری میسر گردیده و راهکارهای مؤثرتری برای پیشگیری و درمان این اختلالات ممکن میگردد.
علائم و نشانههای اختلالات رفتاری
شخصی که با اختلال رفتاری روبرو است، ممکن است نشانههای مختلفی را اظهار کند یا نارضایتی عاطفی خود را ابراز کند، و این تفاوتها در افراد مختلف گوناگون خواهد بود.
نشانههای عاطفی اختلالات رفتاری
به گفته بیمارستان کودکان بوستون، برخی از نشانههای عاطفی اختلالات رفتاری شامل:
- آسانی تحریک و عصبانیت: حالت عصبی شدن یا اذیت به راحتی رخ میدهد.
- عصبانیت مکرر: شخص معمولاً به صورت مکرر به حالت عصبانیت پرداخته و افکار منفی را ابراز میکند.
- سرزنش دیگران: افراد مبتلا به اختلالات رفتاری ممکن است سرزنش دیگران و محیط اطراف را تجربه کنند.
- عدم پیروی از قوانین و اصول: امتناع از اطاعت از قوانین یا اعمال مقاومت در برابر تعیینات و مقررات.
- رفتارهای خودآزاری و کجخلقی: برخی افراد به دعوا و کجخلقی میپردازند و در برخورد با مواقع دشواری ممکن است مشکل داشته باشند.
نشانههای جسمی اختلالات رفتاری
بر خلاف بسیاری از بیماریها، اختلالات رفتاری اغلب با نشانههای عاطفی همراه بوده و علائم فیزیکی مانند تب، خارش، یا سردرد را نشان نمیدهد.
هرچند، برخی از افراد ممکن است همراه با اختلال رفتاری به سوء مصرف مواد مبتلا شوند که ممکن است علائم جسمی نظیر نوک انگشتان سوزن سوزن شده، لرزیدن، یا خونریزی چشم را نشان دهد.
اثرات فوری و طولانی مدت اختلالات رفتاری
یک اختلال رفتاری، اگر بدون درمان باقی بماند، میتواند تأثیرات منفی فوری و دائمی بر زندگی شخصی و حرفهای فرد ایجاد کند. افراد ممکن است به دلیل درگیری در رفتارهای زورآوری، مشاجره با افراد مسئول یا دلالتهای ناخوشایند، با تعلیق یا اخراج مواجه شوند و در مسیر صحیح پیشرفت نکنند.
در مواجه با اختلالات رفتاری بزرگسالان، افراد ممکن است مواجه به از دست دادن شغل خود بشوند و تأثیرات بلند مدت را بر توانایی حرفهای خود حس کنند. روابط پرتنش ممکن است منجر به طلاق شوند، و این امر تأثیرات طولانی مدتی بر زندگی خانوادگی داشته باشد.
در موارد اختلالات رفتاری کودکان، ممکن است ناچار به تغییر مدرسه شوند و گزینههای تحصیلی خود را محدود کنند. در صورتی بروز چنین شرایطی روانشناسی کودک میتواند یک گزینه ایدهآل باشد.
به گفته سایت HealthyChildren، در صورت وجود اختلالات رفتاری، اقدامات جدی ممکن است شامل شروع دعوا، سوء استفاده از حیوانات، و تهدید به استفاده از سلاح بر روی دیگران باشد. تشخیص سریع و درمان صحیح اختلال رفتاری میتواند کودکان یا بزرگسالان را قادر به کنترل بهتر رفتار خود کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و گزینههای درمانی، با ما تماس بگیرید.
آیا راهکاری برای انجام یک آزمون یا خود ارزیابی در اختلالات رفتاری وجود دارد؟
متخصصان سلامت روانی و مراکز درمانی امکان ارزیابی افراد را به منظور تشخیص اختلالات رفتاری فراهم میکنند. آزمایشها به عنوان ارزیابیهای کاربردی رفتاری، در حل مشکلات رفتاری دانشآموزان کمک بسیاری ارائه میدهند.
به گفته مرکز همکاری و کارآیی مؤثر، این ارزیابیها با بهرهگیری از روشها و تکنیکهای متنوع، به شناسایی رفتارهای مشکلدار میپردازند.پ
تیمهای آموزشی منحصر به فرد از نتایج این ارزیابیها برای انتخاب مداخلات خاص در مواجهه با مشکلات رفتاری بهره میگیرند. اعضای این تیمها، که ممکن است شامل والدین و معلمان هم باشند، در فرآیند آموزش دانشآموزان شرکت کرده و به بهبود رفتارهای آنها کمک مینمایند.
گزینههای درمانی و دارویی در اصلاح رفتار و مدیریت اختلالات رفتاری
استفاده از داروهای تجویزی میتواند به فرد کمک کند تا اختلال رفتاری خود را کنترل نماید، هرچند داروها به تنهایی این اختلالات را درمان نمیکنند، اما در کمک به مدیریت و اصلاح رفتارها مؤثر هستند. در کنار این داروها باید از مشاوره فردی نیز کمک بگیرید. در زمینه داروهای رفتاری، گسترهای از گزینهها در دسترس است و نوع داروی تجویزی بر اساس ویژگیها و شرایط خاص هر فرد متفاوت است.
شبکه مثبت محیطی مربیان وزارت آموزش کالیفرنیا، به عنوان داروهای کوتاه مدت برای درمان بیشفعالی، ریتالین و دگزدرین را توصیه کرده است. این داروها میتوانند به بهبود تمرکز، کاهش رفتار تحریککننده و کاهش بیقراری حرکتی کودکان کمک کنند. ریتالین همچنین به عنوان یک محرک طولانی مدت نیز شناخته شده است. دیگر داروهای این گروه شامل Concerta، Methylin ER CD، Methylin، Focalin و Metadate ER هستند.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب، وسواس فکری عملی یا ADHD نیز ممکن است از داروهای ضد افسردگی از جمله Paxil، Tofranil، Anafranil، Prozac، Luvox، Celexa، Zoloft و Norpramin بهرهمند شوند.
داروهای دیگری که به کمک مدیریت اختلالات رفتاری میآیند شامل Daytrana، Bifhetamine، Dexedrine، Adderall XR و Strattera هستند. این داروها به منظور کاهش انگیزه، کنترل بیشفعالی، مهار اقدامات وسواسی و کاهش احساس افسردگی طراحی شدهاند.
عوارض جانبی دارو در اختلالات رفتاری
درمان اختلالات رفتاری با داروها ممکن است به همراه عوارض جانبی ناخوشایندی بیاید که ممکن است بر بخشهای مختلف سلامت فرد تأثیر بگذارد. ممکن است این داروها مشکلات عاطفی را افزایش داده، افکار خودکشی را تشدید نمایند، و حتی بتوانند شرایط تشنج را تشدید کنند.
عوارض جانبی احتمالی این داروها شامل امور زیر میشوند:
- بیخوابی: ممکن است استفاده از داروهای اختلالات رفتاری منجر به مشکلات در خواب و بیخوابی شود.
- کاهش اشتها: برخی از افراد ممکن است تحت تأثیر این داروها کاهش اشتها و افتزنی در وزن را تجربه کنند.
- لرزش: عوارض لرزشی نیز از جمله علائمی است که ممکن است ناشی از مصرف داروهای اختلالات رفتاری باشد.
- افسردگی: برخی از افراد ممکن است در اثر مصرف این داروها با وضعیتهای افسردگی مواجه شوند.
- ضربان قلب نامنظم: تناوب نامنظم ضربان قلب نیز به عنوان یک عارضه جانبی احتمالی در نظر گرفته میشود.
قبل از استفاده از هر گونه داروی اختلال رفتاری، توصیه میشود که افراد با متخصصان و پزشکان مشورت نمایند تا عوارض جانبی ممکن را به صورت دقیقتر و متناسب با وضعیت فرد خود شناخته و مدیریت کنند.
وابستگی و ترک مواد در اثر مصرف داروهای درمانی برای اختلالات رفتاری
استفاده مداوم از داروهای مصرفی به منظور درمان اختلالات رفتاری ممکن است منجر به وابستگی شود. در این مواقع، افراد ممکن است نیاز به کمک حرفهای داشته باشند تا از وابستگی به این داروها خارج شوند. درصورت سوء استفاده از داروهای خاص، ممکن است علائم ترک به وجود آید و فرد تلاش کند تا از این مواد فرار کند.
اگر احساس میکنید که شما یا کسی که میشناسید به داروها وابسته شده و نیاز به کمک دارید، بهتر است برای کسب راهنمایی فوری با ما تماس بگیرید. ما آمادهایم تا در مواجهه با این چالش و فرآیند ترک، شما را یاری نماییم.
وابستگی و فرآیند ترک در رابطه با رفتار اعتیادآور به مواد
کودکان به طور تصادفی ممکن است به مصرف بیش از حد داروها، از جمله داروهای رفتاری، معرض شوند، و این موضوع نسبت به بزرگترها بیشتر اهمیت پیدا کند. اشخاص مبتلا به اختلال رفتاری و افسردگی، ممکن است احساس کنند که با مصرف بیش از حد داروها به تسکین احساسات منفی خود برسند.
آمارها نشان میدهد که افرادی که با افسردگی یا افکار خودکشی مواجه هستند، ریسک بیشتری برای مصرف بیش از حد داروهای تجویزی دارند. به عنوان مثال، اطلاعات ائتلاف ملی مبارزه با اعتیاد نشان میدهد که افراد با افسردگی و خودکشی در معرض خطرات بیشتری قرار دارند. در این شرایط حتما باید از مشاوره اعتیاد کمک بگیرید.
در این سناریو، تفهیم ریشهها و علتهای اعتیاد و همچنین مدیریت احساسات و رفتارهای منفی افراد، بخش مهمی از روند درمانی میشود. در صورتی که شما یا کسانی که در اطرافتان هستند به کمک یا اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، با ما تماس بگیرید. ما در اینجا هستیم تا به شما در مسیر درمان و بهبودی یاری رسانیم.
تداخل افسردگی و اختلالات رفتاری
در پویایی روانی افراد، تأثیرات دوسویه بین افسردگی و اختلالات رفتاری ممکن است به وجود بیاید. یک اختلال رفتاری ممکن است منجر به افسردگی شود، زیرا تأثیرات ناشی از چالشها و مشکلات رفتاری میتوانند روحیه فرد را کاهش دهند.
از سوی دیگر، افسردگی نیز میتواند به عنوان یک عامل محرک باعث بروز اختلالات رفتاری و سوء مصرف مواد گردد. افراد ممکن است در تلاش برای کاهش احساسات منفی و افکار افسرده، به سوء مصرف مواد روی آورده و این وضعیت ممکن است به شدتی تأثیرگذار باشد.
تداخل بین افسردگی و اختلالات رفتاری نیازمند نگاهی گسترده به وضعیت فرد است تا در فرآیند درمان، هر دو جنبه مورد توجه قرار گیرند و راهکارهای مناسبی برای بهبودی فرد تدوین شود. در صورتی که به اطلاعات یا کمک در این زمینه نیاز دارید، با ما تماس بگیرید تا به شما کمک کنیم.